Sappho’yu Dinlerken, Anadolu’daki köyleri gezip farklı kültürlerin (Laz, Dengbej, Alevi, Roman, Yörük) türkülerini toplayan Pınar Yüksel’in, türkülerini, eski Yunan şairi Sappho’nun şiirleriyle birleştirdiği bir tek kişilik, 30 dk’lık performanstır.
Performans, Grotowski ‘nin Kaynaklar Tiyatrosu ve Araç olarak Sanat dönemlerinin etkisiyle, Pınar Yüksel’in bu yönde katıldığı atölye çalışmaları ve aldığı eğitimden ilham alarak çıktığı bir yolculuğun ürünüdür.
Pınar Yüksel, ses kaynaklarıyla karşılaşmak, köylerdeki söyleyen kişilerle birebir çalışarak, türkü söyleme geleneğinin özüne yaklaşmak istemiştir. Bu öğrendiği türkülerle, Grotowski pratiklerinde öğrendiği ses ve beden çalışmalarını birleştirerek Sappho’yu Dinlerken performansını oluşturmuştur.
Performansı oluşturma sürecinde, doğada ses ve beden çalışmalarını yürütmek için, çeşitli ekoköylere gitmiş, orada gönüllü olarak toprak işlerinde çalışmış, çalışırken öğrendiği türküleri söylemiştir. Böylece doğa, iş, beden ve ses uyumunu yakalamayı denemiştir. Kalan vakitlerinde de doğa içinde, ormanda ya da vadilerde ses ve beden pratiklerini yapmış, doğayı, doğadaki sesleri dinleyerek ve onlarla birlikte ilerleyerek çalışmıştır.
Performansta, ses, beden ve türküler yoluyla Sappho’nun şiirleri içindeki imgelerin ortaya çıkması üzerinde durulmuştur. Sappho’nun şiirlerindeki ağıtlar, yakarışlar, ninniler, performansta içiçe örülmüştür. Aynı zamanda, şiirlerdeki doğa betimlemeleri, doğa içerisinde yapılan çalışmalarla örtüşmüştür.
Köklere Doğru, Pınar Yüksel’in, Anadolu’daki köylere gezileri sırasında, eski türkü söyleyenleri çektiği kamera kayıtlarından oluşan 30dk’lık bir belgeseldir. Bu belgeselde, izleyenlerin ses kaynaklarıyla karşılaşması, modern hayatın “güzel” leştirdiği ya da kısıtladığı sesler yerine, daha ham olan, işlenmemiş seslerle tanışması amaçlanmaktadır.
Belgeselde, Laz türkü çeşitleri, sevdaluk destanı, kaide, ağıt, ninni, horon, kemençe ve tulum; Diyarbakır ve Van yöresinin dengbejleri- Kürt geleneksel ezgili hikaye anlatıcıları; Elbistan, Adıyaman, Elazığ yörelerindeki Alevi dedelerinden sazlı deyişler; Keşan, Lüleburgaz, Gelibolu bölgesindeki Roman müzisyenler; Yörük müziğinin ve türkülerinin çeşitlemeleri yer almaktadır.
Belgesel sunumu yapılırken, Pınar Yüksel, bu türkülere nasıl ulaştığını, yöre halkıyla nasıl bir bağ kurduğunu, türkülerin onlar için ne demek olduğunu, yaşadıklarından bölümler vererek anlatacaktır.
